Naaien: mijn lijstje met gebruiken, voorkeuren, tips en ervaringen

In de maand februari kon je 28 dagen lang op Instagram foto’s en verhalen plaatsen over dit onderwerp. De challenge was bedacht door Wilma alias @Vladvios. Als je op IG zoekt op #heelnederlandnaait en klikt op recent dan kun je alles bekijken. Het sprak me wel aan maar er waren ook een paar valkuilen:

  • Veel tijd was ik kwijt met het opzoeken, foto’s maken en posten -IG-stories zijn moeilijk voor mij – maar het gaf me ook wel inzicht in hoe ik naai en wat mij inspireert. Daarom ook deze blog om dat te bewaren voor mezelf.
  • Nog meer tijd was ik kwijt om te bekijken wat iedereen had gepost en ik bleef maar scrollen en klikken op de accounts en de bijbehorende websites. Maar ik stak er ook wat van op.
  • IG laat alleen maar de mooiste en beste dingen zien in prachtige foto’s en filmpjes en geweldige verhalen. Daardoor voelde ik me af en toe echt een naaister die niet zoveel voorstelt ook al naai ik al vanaf mijn pubertijd. Twee complimenten met relativering deden me beseffen dat ik mezelf niet moest vergelijken met anderen. Het gaat om wat je ervan oppikt en wat anderen van jou oppikken. Je weet niet hoeveel mensen die berichten gelezen hebben zonder iets te zeggen of te liken.
  • Verder deden er relatief veel mensen mee die ook naailes gaven en als dat iedere keer erbij werd genoemd dan stoorde mij dat. Daar ligt voor mij waarschijnlijk de pijn onder dat ik de opleiding niet af heb gemaakt en dat ik niet zoveel en zo goed naailes geef als ik zou willen.

Nou het is al weer een heel verhaal en ik heb natuurlijk ook nog wel wat te kletsen over naaien. Het zullen wel een paar delen worden, maar dat is er nog eens wat leesvoer als je je daarvoor interesseert. Doordat ik sommige stukken heb gebruikt van wat ik op IG reeds schreef klopt misschien de tijd en de schrijfstijl niet helemaal. Ik hoop dat jullie daaroverheen willen lezen. Daar gaan we dan:

1 Hoe het begon

Op dag 1 stelde ik mezelf en mijn eerste project voor: Ik ben Dorothé Jansen 59 jaar en ik geef naailessen aan huis. Ik begon te naaien op een Singer hanndaaimachine van mijn moeder. Mijn eerste project was een tweedrok. Daar zijn geen foto’s van. Deze lange rok van batik maakte ik voor mijn 14e verjaardag. Op de foto staat sta ik links naast mijn toenmalige vriendin Willy.
Ik heb mijn hele leven genaaid ook veel voor mijn kinderen. Toen die naar school gingen ben ik naar de modevakschool gegaan maar ik heb dat niet afgemaakt. Mijn specialiteit is recycling.

2 Naaimachine

Op dag 2 werd gevraagd naar je naaimachine je gebruikte en waarom die van jou zo fijn was. Ik vertelde dat ik er een zevental waarvan ik er 4 het meeste gebruik. Op de foto staan er zes want er is er een in reparatie. De Pfaff Expression 2.0 is mijn hoofdmachine. Het dubbele transportsysteem maakt dat hij alles aan kan qua stofdikte.

De overige machines zijn:

  • Een grijze Pfaff 360 gekregen van mijn schoonmoeder in een prachtig bijbehorend kastje. Die alleen kan stikken en zigzaggen.
  • Een groene Bernina 60 met dezelfde functies als de vintage Pfaff geërfd van mijn tante Joepie
  • Een goedkope Quattro 4 draads lockmachine voor afwerking en rolzomen die ik 25 jaar geleden kocht waarmee ik kan lezen en schrijven en die een hele fijne ‘vrije arm’ mogelijkheid heeft.
  • Een Elna lock/covermachine die ik eveneens heb geërfd van dezelfde tante. Deze machine kan van lock naar cover worden omgebouwd maar hij is heel moeilijk in te rijgen. De instellingen zijn ingewikkeld. Hij zorgt voor een prachtige fijne afwerking vooral met het Serafillockgaren.
  • Een coverstitch machine van Janome (CoverPro 1000 CPX) waarmee je sportstoffen en tricots voorziet van een dubbel stiksel aan een kant en een afwerksteek aan de andere kant.

Op dit moment staat mijn Bernina 830 nog bij de reparateur op een nieuw snoer te wachten. Deze machine erfde ik van mijn moeder. Het is een machine die behalve zigzaggen en stikken nog een 20 tal steken heeft en een automatische knoopsgatfunctie.

Het is verstandig om naaimachines 1x per 2 jaar een onderhoudsbeurt te geven bij een vakman. Dat kost tussen de 50-60 euro mits er niets aan hoeft te worden gepolijst. Machines die intensief worden gebruikt moeten jaarlijks onderhoud hebben.

Vaak wordt me gevraagd wat nu goede naaimachines zijn. Dat is heel persoonlijk. Iedere machine heeft voor en nadelen. Je moet vooral letten op wat jij ermee wilt gaan doen. Zelf stik ik veel zwaardere stoffen en daarom heb ik een robuuste machine. Ik vind siersteken leuk en gebruik ze ook. De mate waarin je die kunt aanpassen is ook belangrijk. Een knoopsgatfunctie kan een uitkomst zijn. Mensen die bij mij op les komen naaien op hun eigen machine en anders op een van die van mij afhankelijk van hun vaardigheid en wat ze prettig vinden werken.

3 Uitzicht

Ik zit dus op de zwarte stoel met het rode kussen meestal en kijk of naar de muur of naar de kamer met machines en strijkplank en ik heb lekker niks opgeruimd. Maar eigenlijk kijk ik nauwelijks rondom me heen want ik heb mijn ogen gericht op het naaiwerk. Het is wel heel erg fijn om alles bij de hand te hebben. Vaak heb ik ook voorraad voor bepaalde projecten in kratten zitten zoals oude jeans.

4 In de herhaling (patroon)

Naar welk patroon keer je telkens weer terug werd er gevraagd.

Een patroon maak ik zelden precies hetzelfde opnieuw. Heel soms maak ik een variatie op een patroon. Ook mijn zelfgetekende patronen op maat hergebruik ik zelden. Het heeft ook met de kilo’s, mijn figuur en de veranderende mode te maken. En het leuke van zelf kleding maken zit voor mij ook juist in de oneindige variatie en mogelijkheden.

5 Favoriete stof

Of we wilden vertellen over de mooiste stof die we ooit kochten, of we een favoriete stofsoort en stofwens hebben en of we ze durven te gebruiken.

Nadenken over mijn favoriete stof deed me beseffen dat ik een voorkeur heb voor niet alledaagse stoffen. Ik hou van een stoffen met diepte, glans of andere bijzondere effecten. Op mijn trouwdag (1995) droeg ik een zelfgemaakt ensemble. Het jasje is gemaakt van tijkstof wat wordt gebruikt voor matrassen. Ik heb daar ook eens 2 gilets van gemaakt maar die zijn helaas bij een inbraak – op klaarlichte dag – uit onze auto gestolen.

Ik hou erg van een glim of een effect in stoffen vooral voor feestelijke kleding. Velours de panne geeft altijd een heel feestelijk effect zoals in dit T-shirt dat ik onlangs afmaakte. Op de paspop zie je het effect het duidelijkst. Ik vind het leuk om het dan met iets stoers te combineren voor het contrast.

6 Geluk bij een ongeluk

Of we konden vertellen over onze ‘happy accidents’ en dit was mijn antwoord:

  • Toen ik geen baan kon vinden heb ik mijn eigen bedrijf Atelier DJ opgericht en ben naailes vanuit huis gaan geven.
  • Heel vaak kom ik stof tekort voor een model wat ik wil maken en dat maakt me extra creatief en dit leidt tot gewaagde combinaties zoals paarse fleece met een omastofje.
  • Ik kan slecht bruikbare spullen wegdoen die niet meer in de mode zijn, maar hierdoor ben ik creatief geworden in recycling en zo gebruik ik die talloze knopen die heb ook nog eens.

7 Foefje

Er werd gevraagd naar onze handigheidjes en slimme manieren om iets voor elkaar te krijgen.

In mijn blog heb ik heel veel tutorials geschreven over de dingen die ik heb gemaakt en hoe ik dat heb aangepakt. Sommige dingen leerde ik op naailes, andere vond ik op internet. Alle mijn werkbeschrijvingen en tips kun je hier terugvinden. Maar naaien is meer dan een foefje. Het is rekenen, overnemen/tekenen of markeren, pasklaar aan elkaar rijgen en dan pas stikken. Ik heb gemerkt dat het overslaan van een van de stappen meestal tot gevolg heeft dat het niet zo mooi zit of dat ik het toch maar weer uithaal. Ik sla dus met dubbel rijgdraad de patronen door precies langs het patroon. De markeringspunten en plooien doe ik met een andere kleur rijggaren. Dit werkt veel nauwkeuriger bij het aan elkaar spelden van de stof. Een rechte naad wil ik nog wel eens gewoon langs de spelden stikken maar rondlopende naden rijg ik altijd.

Nu schieten me nog 2 ezelsbruggetjes te binnen:

Voor de sluiting van een damesbroek: DROL oftewel Dames Rechts Over Links.
Voor het inzetten van de mouw in het armsgat geldt het spreekwoord: iemand iets op de mouw spelden oftewel je moet de mouw boven houden en de spelden daarop vaststeken en het armsgat onder. Hierdoor kun je de ruimte beter verdelen.

8 Inspiratie

Ook naar inspiratie buiten Instagram werd gevraagd: films, ontwerpers, stijlperiodes, bekende mensen, niet bekende mensen, tijdschriften, moodboards, stijlboeken etc.

Natuurlijk kijk ik gewoon wat mensen dragen op straat en wat er in de etalages van winkels hangt. Ik let vooral op het ongewone, de bijzondere twist die een outfit speciaal maakt. Ik ben ook wel naar modetentoonstellingen geweest maar ik zal me nooit aan zulke ingewikkelde dingen wagen alhoewel ik er heel veel bewondering voor heb en me ook goed realiseer wat een bijzonder vakwerk het is. Af en toe koop ik een zelfmaakmodeblad maar dan moet er iets specifieks in staan.

Waar ik wel altijd naar speur is het hergebruik van stof en dan zijn Google en Pinterest mijn beste vrienden. Ik gebruik allerlei stoffen die ik al heb en probeer zo ‘groener’ te naaien. Er is een ontwerper Alexander Van Slobbe die restpartijen van collecties naar nieuwe modecollecties omzetten. Hij heeft dat voor H&M gedaan maar ook voor anderen . Een paar jaar geleden heb ik daar een tentoonstelling van gezien in Rotterdam en er toen ook een T-shirt van gemaakt. Hier staat het hele verhaal klik. Het nieuwe modelabel heet Hacked by.

9 Beste basic

Op dag 9 draaide het om de basics van onze kledingkast en er werd gevraagd naar ons favoriete patroon. Voor mij is dat een zelfgetekende rok. En dat hoeft dus echt niet super moeilijk te zijn. Het kan een halve of hele cirkelrok zijn. Daarvoor staan talloze voorbeelden op internet. Of een tricot rokje zoals ik hier de werkwijze beschreef. Of gewoon een rechte lap met een tunneltje met elastiek erin. Het enige wat je dan moet meten is je taillewijdte en hoe lang je je rok wilt hebben. Achternaad sluiten, tunneltje aan de bovenkant voor elastiek en zoom aan de onderkant.

10 Leren

Gevraagd werd naar wat de dingen zijn de dingen die we doen, kijken, lezen om te blijven leren? En of we tips hebben qua boeken, YouTube kanalen, forums, websites, workshops etc.?

Ik vertelde dat ik het allermeeste heb ik geleerd van mijn fouten. Vroeger was het handboek van Knip/Margriet mijn leidraad. Het is nog steeds te koop en wordt regelmatig vernieuwd. Daarna de modevakschool met details oftewel zakken/kragen etc. uitwerken. Voor mijn machines volgde ik lock- en cover workshops van Avenir
En in workshops van Yolanda Fashion en Modelessen maakte ik kennis met werken met andere stoffen.

Verder heb ik heel veel geleerd van allerlei blogtutorials in allerlei talen. Als je het niet in het Nederlands kunt vinden dan zoek je de Engelse of Duitse term op en dan kom je op veel meer resultaten. Google Translate is me dan ook weer behulpzaam en zo kan is soms Japanse of Russische tutorials gebruiken.

En ik heb zelf ook blogtutorials over naaien geschreven. Ik vind het ook altijd nog heel bijzonder dat er mensen in mijn atelier DJ komen die ik begeleid met het maken van hun projecten. Het is nu al weer heel lang geleden dat dat kon. Ik ben niet on line les gaan geven. Mijn cursisten gaat het ook om de gezelligheid en de extra machines en dat lukt niet on line.

11 Feestje

Gevraagd werd naar de meest feestelijke outfit die we ooit maakten.

Nou eigenlijk heb ik die vraag al beantwoord bij vraag 5. Maar mijn laatste feestjurk – natuurlijk met glimstofje – dateert van 2 jaar geleden: onze 24e trouwdag:

Nou hier laat ik het eventjes bij. Voor mensen die me al lang volgen staat er waarschijnlijk weinig nieuws in, maar even terugkijken en nadenken vond ik zelf eigenlijk wel heel leuk. Wordt vervolgd.

36 reacties Voeg uw reactie toe

  1. Affodil schreef:

    Als er in je auto wordt ingebroken om je werkstukken er uit te pikken, moet je volgens mij toch geen complexen hebben …

    1. djaktief schreef:

      Het was een vreselijke ervaring op het feest van de 50e trouwdag van mijn schoonouders. Zelfs de knuffels van de kinderen meegenomen. Genoeg voor andere complexen.

  2. tinyblogt schreef:

    Toen ik een jaar of vijftien was, wou ik een naaimachine om mijn lange broeken wat strakker te maken, er bestond nog geen stretch! Ik naaide dus de binnenkant wat dichter bij elkaar, dat was niet altijd even netjes of recht, maar ja, wie lette daarop.
    Ik heb ook eens een keer met een patroontje een rokje genaaid, in turquoise blauw, ik vond het best geslaagd en heb het héél vaak aangehad, maar daarna niks meer genaaid, misschien eens een zoompje of zo. Geen idee wat er met die naaimachine is gebeurd: stof vergaard, en in het containerpark beland? Ik woonde nog bij mijn ouders…
    Nu zou ik het echt niet meer kunnen, ik naai wel eens wat bijeen met naald en draad, als er iets moet versteld worden, of een knoop aangenaaid, maar daar houdt het ook bij op.

    1. djaktief schreef:

      Het gaat bij naaien ook om het resultaat. Jij had je broeken zoals gewenst. Ieder kledingstuk dat nog eventjes mee kan door het te verstellen is er een minder op de afvalhoop toch.

  3. Je zult begrijpen dat ik niet kan meespreken over dit onderwerp. Heb dan maar gescrold door je foto’s en stond in bewondering voor je creativiteit!

    1. djaktief schreef:

      Je hoeft ook niet overal iets mee. Dat is soms ook lekker rustig.

  4. Mrs. T. schreef:

    Leuk om dit allemaal zo te lezen. Mijn moeder was (is) ook naaister, dat heb ik vast al een keer verteld hier. Nu is het veel en veel minder omdat de meeste van haar klanten al lang overleden zijn. Ze naaide veel voor nonnetje en oudere mensen. Het blijft nu bij het korter maken van mijn jurken (ik ben niet zo groot dus draag liefst wat kortere jurken/rokken) of het maken van gaten en zo.

    1. djaktief schreef:

      Als je moeder mijn werk zou zien, zou ze vast nog van allerlei onvolkomenheden ontdekken. Een echte coupeuse kan veel meer dan ik. Zeker de oudere garde.

  5. Neeltje schreef:

    Wat leuk om te lezen, vooral met de bijbehorende foto’s er bij. Je bent een creatieve bij! Zelf heb ik vroeger heel veel kleding zelf gemaakt. Geleerd op de huishoudschool, ik had er handigheid in. De lerares van de naaldvakken heeft nog mijn ouders proberen over te halen mij naar een opleiding tot coupeusenaaister te krijgen. Maar ik wilde de zorg in. Wel bleef ik het geleerde gebruiken. Zelfs mijn trouwjurk zelf ontworpen, zelf het patroon getekend en uiteindelijk genaaid. Was er heel trots op. Later voor de kinderen ook veel kleding gemaakt, tot ze naar de middelbare school gingen. Toen veranderde dit. Heb nu pas weer eens, sinds lange tijd, een zomerbroek gemaakt. Maar verder is het altojd reuze handig gebleken overweg te kunnen met de naaimachine voor het nodige verstelwerk. Ik heb er maar één. Is voor mij genoeg.

    1. djaktief schreef:

      Veel van mijn machines zijn geërfd maar ik laat ze ook door leerlingen gebruiken. Daarom is het handig er meer te hebben anders moet iedereen op elkaar wachten.

      Heb je ooit geschreven over je naaiwerk? Ik volg je nog niet zo lang. Ik kon het niet vinden in je index. Verstelwerk noem ik altijd reddingswerk. Iedere week repareer ik wel wat.

      1. Neeltje schreef:

        Nee, nog niets over geschreven. Wie weet. En ibderdaad handig meerdere machines als je les geeft.

  6. Menck schreef:

    Ik bewonder je creativiteit en je kunde, maar met naaien heb ik verder niks, eerlijk gezegd. Dat de beste stuurlui aan wal staan, is gekend. Maar ik sta er in ieder geval niet tussen. 😉

    1. djaktief schreef:

      Jij hebt weer andere talenten, maar je snapt wel dat er wat aan ten grondslag ligt. In vergelijking met andere deelneemsters aan de challenge was ik slechts een hobbyist van goede wil.

  7. saturnein schreef:

    Met veel plezier gelezen 🙂 Instagram is zo’n vluchtig medium hè, wat je hier plaatst, dat blijft.
    Ik las hierboven de vraag over podcasts: ik hoor wel goed, maar ik kan dat dus ook niet, luisteren naar podcasts. Ik moet me concentreren op mijn naaiwerk, en dan heb ik hele lappen podcast niet gehoord. Muziek kan er op en dan kan ik meezingen als het goed gaat of de boel geërgerd stilzetten als er iets misloopt 😉
    Ik ben niet goed in het onthouden van tips en tricks en ezelsbruggetjes, maar die DROL, die gebruik ik ook vaak! Meegekregen tijdens die ene keer dat ik naar iets ging wat al wat op naailes leek.
    Misschien doe ik in de toekomst ook wel eens zoiets, gespreid over verschillende weken. In de toekomst. Zeker niet voor of tijdens te zomer.

    1. djaktief schreef:

      Kopieer de vragen eruit er volgen er nog. Februari had 28 dagen. Of pik er een paar uit die je leuk vindt. Ik ben benieuwd naar jouw naaikunsten, voorkeuren en trucjes.

      Mensen leren heel verschillend. De een auditief, de ander visueel, de ander kinetisch oftwel door doen. Ik dus dmv lezen en dan gelijk doen.

      1. saturnein schreef:

        Ik ga dat doen, en bijhouden in mijn nota’s, zodat ik het niet vergeet. Ik vind zulke dingen altijd erg leuk om lezen! Ik had veel zien passeren op IG, maar lang niet alles gelezen daar.

        Ik leer ook door te lezen, of te kijken, en te doen. Het doen is belangrijk, anders is het meteen weer weg 🙂

  8. Matroos Beek schreef:

    Een heel uitgebreide en mooie terugblik. We hebben iets gemeen. Je bent even jong als mij en je verjaart op dezelfde dag als mijn dochter.
    Helaas ben ik een kluns in naaien, maar des temeer bewonder ik jouw kunsten!

    1. djaktief schreef:

      Ik bewonder altijd jouw dichtkunst. Bijna 60 dat is me toch wat. Ik heb 3 zonen van 24-22-20.

      1. Matroos Beek schreef:

        Wat je zegt Dorothée, nog twee weken en ik neem tram 6. Het is die snelheid waarmee het gaat hé… En het gaat steeds sneller.
        Mijn dochter wordt 37 dit jaar. Mijn droom was een groot gezin, dat is dus niet gelukt. Nu heb ik geen spijt, het is dat het zo moet zijn, maar ik zag mij altijd met een paar kinders rond mij… Drie zonen, wat een zegen, en zo mooi met regelmaat geboren om de twee jaar.

        1. djaktief schreef:

          Tussen zoon 1 en 2 zitten 20 maanden tussen middelste en jongste 28 maanden en een miskraam. Het was een heftige tijd. Ik snap nu niet meer dat ik dat toen kon. Kinderen worden je gegeven. Daarin heb je het niet altijd voor het zeggen.

  9. AnneMarie schreef:

    Een heerlijk blog. Het enthousiastme straalt ervan af. Aan een challenge meedoen is meestal hard werken.

    1. djaktief schreef:

      Ja ik hoefde het niet snel te naaien maar maar het uitzoeken van de foto’s en en nadenken over de vragen vroeg ook veel meer tijd dan ik had op dat moment.

      1. AnneMarie schreef:

        In dit geval zal het vast meer werk geweest zijn.

        Heb wel weer zin om.een lange broek te gaan naaien bv. Zit alleen nog te wachten tot we weer stoffen kunnen halen.
        Hier op de markt valt ook niets te halen. Geen essentieel boodschapje.

        1. djaktief schreef:

          Misschien zijn stoffenwinkels weer op afspraak open. Ik heb nog een voorraad en anders recycle ik wat.

          1. AnneMarie schreef:

            Daar moet ik achteraan of ze open zijn.

      2. AnneMarie schreef:

        Heb je ook nog een instagram account van je atelier?

        1. djaktief schreef:

          Nee dat is hetzelfde als mijn gewone account. Ik heb ook maar 1 blog meer. Destijds kostte het me zoveel energie omdat ik dan voor alle accounts verschillende dingen moest doen. Ik werd er gek van.

          1. AnneMarie schreef:

            Dat snap ik. Het wordt dan veel te veel. Je gewone account volg ik al. Dacht dat je.misschien nog een speciale had.

  10. Mooie dingen maak je! Leuk ook om te lezen over iets wat iemand goed kan en waar ook goed over verteld wordt. Altijd boeiend.

    1. djaktief schreef:

      Oh bedankt en ik heb nog wel getwijfeld of ik het blog zou publiceren. Er komt nog een vervolg (of 2 als het te lang wordt). Ik ga dan ook nog op bepaalde materialen in.

  11. Kakel schreef:

    Je hebt je eigen trouwensemble gemaakt! Heel mooi van kleur en structuur. Je kunt het niet vergelijken maar je Hacked by T-shirt vind ik net zo mooi.
    Ik heb best wat handwerktechnieken onder de knie maar naaien valt daar buiten. Ik ben er niet voor in het ledikant gelegd. Toch kan ik van de aanblik van bepaalde stoffen blij worden. Net als van bollen wol.
    Wat ben jij een enorm veelzijdige vrouw. Jij doet alles wat je doet met passie!

    1. djaktief schreef:

      Dat is het mooie met naaien. Dingen zijn op een verschillende manier mooi. Het Hacked by shirt is bijzonder omdat ik de binnenkant naar buiten heb gehaald voor de sier. De stof krult vanzelf om. Het linnen en de tijkstof matchen perfect. Normaal zie je die stof nooit want over een matras gaat een laken. Dat is waar de stof voor bestemd is.

  12. omabaard schreef:

    Ik ken niets van naaien, kan zelfs niet recht stikken. Achteraf bekeken vind ik het wel jammer, nu heb ik er het geduld niet meer voor.

    Maar met leuke stofjes iets creatiefs toveren, volledig naar eigen smaak, lijkt me heel fijn.

    Jij maakt en draagt heel leuke en vaak originele ontwerpen.

    1. djaktief schreef:

      Dankjewel voor je complimenten. Dat vind ik ook het leuke dat ik iets heb wat niet iedereen heeft.

  13. zijvanhiernaastendaarnaast schreef:

    Superleuk om weer te zien, ik ben op een gegeven moment afgehaakt vond veel dingen niet zo leuk om wat mee te doen. Luister je trouwens naar podcasts? Sewing two is een superleuke nederlandse podcast , heel gezellig als je zit te naaien😊

    1. djaktief schreef:

      Het was veel te lastig om op zo’n vluchtig medium als Instagram goed in te gaan op de vragen. Daarom op mijn blog. Ik ben slechthorend en heb grote moeite met het verstaan van podcasts en filmpjes. Ik heb ondertitels nodig. Vaak vind ik het ook veel te lang duren, maar soms als ik iets echt wil weten en het is niet anders vindbaar dan kijk/luister ik wel.

Geef een reactie op djaktief Reactie annuleren